Ταξίδια στο μαγικό κόσμο της μυθολογίας

Πριν από χρόνια είχα ταξιδέψει στη Μαδρίτη και ένα από τα πρώτα σημεία που επισκέφτηκα ήταν το ξακουστό Μουσείο ντελ Πράδο. Έτυχε τότε η δική μου επίσκεψη να συμπέσει με την ξενάγηση μερικών μαθητών δημοτικού σχολείου. Περιδιάβαινα σχεδόν παράλληλα με τους μικρούς επισκέπτες στις αίθουσες του μουσείου, όταν κάποια στιγμή η δασκάλα ζήτησε από τους μάλλον, οκτάχρονους μαθητές, να καθίσουν οκλαδόν στο πάτωμα για να θαυμάσουν έναν πίνακα του Γκόγια. 

Στην αρχή η δασκάλα δεν τους έδωσε κανένα στοιχείο και τους παρακίνησε να μαντέψουν εκείνοι ποιο ήταν το θέμα του πίνακα. Μεμιάς δεκάδες χέρια υψώθηκαν στον αέρα, και μπορεί να μην κατανοούσα τις απαντήσεις που έδιναν στα Ισπανικά, αλλά στα πρόσωπά τους ήταν έκδηλος ο ενθουσιασμός και θυμάμαι πως ήθελα πραγματικά να πιάσω έστω και μία λέξη από αυτά που έλεγαν, μήπως και καταλάβαινα τι ήταν αυτό που έκανε τη δασκάλα τους να ξεκαρδίζεται στα γέλια.

Ο πίνακας φυσικά δεν ήταν άλλος από τον περίφημο “Ο Κρόνος καταβροχθίζει τον γιο του” (ελαιογραφία σε καμβά 1819-1823).

Η εικόνα με τους μαθητές μπροστά στον πίνακα του Γκόγια έμεινε χαραγμένη στη μνήμη μου γιατί για εμένα ήταν η απόδειξη πως το δεύτερο πράγμα που είναι καλό να δώσεις στα παιδιά, μετά την αγάπη, είναι τα ερεθίσματα. Ήταν φανερό πως οι Ισπανοί μαθητές ήξεραν ήδη το μύθο του Κρόνου ο οποίος εξαιτίας μιας προφητείας που όριζε πως ένα από τα παιδιά του θα του έκλεβε το θρόνο, τα καταβρόχθιζε όλα αμέσως μετά τη γέννηση τους. Ωστόσο, η γνώση του μύθου σε συνδυασμό με την έντονη αναπαράσταση του μέσα από την τεχνοτροπία του Γκόγια ήταν που πυροδότησε τη φαντασία των παιδιών και τα ώθησε να κατακλύσουν τη δασκάλα τους με ένα σωρό απαντήσεις και σχόλια, που με τη σειρά τους οδήγησαν σε ένα διάλογο μεταξύ τους.

“Οι μύθοι ιστορούνε το Άγνωστο, ξέρουν αυτό που ποτέ δε θα μάθουμε, έχουν λόγια και πρόσωπα για τους θεούς και τους ήρωες που έχουμε μέσα μας. Οι μύθοι είναι ποτάμια αιώνια κι οι ιστορίες τους κυλάνε μέσα από τα τοπία του Χρόνου. Κατηφορίζουν πλαγιές, σκάβουν βουνά, γκρεμίζονται από ψηλά τις νύχτες και σκαρφαλώνουν τις μέρες, διασχίζουν κάμπους απέραντους. Διασχίζουν εποχές. Διασχίζουν ζωές.” αναφέρει η συγγραφέας της σειράς “Ταξίδια στη μυθολογία”, Μαρία Αγγελίδου, στο οπισθόφυλλο των δύο βιβλίων της σειράς “Η αρχή του κόσμου” και “Από τους θεούς στους ανθρώπους”

Οι μύθοι είναι η πρώτη επαφή του παιδιού με έναν κόσμο φανταστικό που όμως δίνει ερμηνείες για απόλυτα ρεαλιστικά πράγματα όπως τους νόμους της φύσης, την οργάνωση της κοινωνίας και τα συναισθήματα που κατευθύνουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων.

Το πρώτο κεφάλαιο στο βιβλίο “Η αρχή του κόσμου” της νέας σειράς των Εκδόσεων Παπαδόπουλος, “Ταξίδια στη μυθολογία”, αφορά εκείνον ακριβώς το μύθο που έκανε τους μικρούς μαθητές στην Ισπανία να υψώσουν αστραπιαία τα χέρια τους, το μύθο του Κρόνου και την ερμηνεία για το χρόνο. Και το απλό -αλλά όχι απλοϊκό- και ευφάνταστο κείμενο της Μαρίας Αγγελίδου μεταφέρει τους αναγνώστες και σε άλλα φαινόμενα της φυσικής και της ζωής όπως της γης και του βάρους (μέσα από το μύθο του Άτλαντα), της φωτιάς (μέσα από το μύθο του Προμηθέα), του αέρα (μέσα από το μύθο της Πανδώρας), και άλλων.

Στο βιβλίο “Από τους θεούς στους ανθρώπους” το περιεχόμενο γίνεται πιο “κοινωνικό” μιας και οι αναγνώστες έχουν τη δυνατότητα να μάθουν με οδηγό τη μυθολογία για την ιδιότητα του γιατρού (μύθος του Ασκληπιού) και για το πως γεννιέται ένας ήρωας μέσα από μύθο του Ηρακλή.

Και στα δύο βιβλία η σύγχρονη εικονογράφηση της Ίρις Σαμαρτζή συμπληρώνει αρμονικά την εξιστόρηση των μύθων τροφοδοτώντας με πρωτότυπες εικόνες το ταξίδι των παιδιών στον κόσμο της μυθολογίας, τότε που ο κόσμος βρισκόταν στη γέννηση του και οι άνθρωποι θαύμαζαν τους θεούς αλλά και οι θεοί ζήλευαν τους ανθρώπους.

Για εμάς έτσι κι αλλιώς κάθε βιβλίο είναι ένα ταξίδι, αλλά αυτά τα “Ταξίδια στη μυθολογία” έχουν έτσι κι αλλιώς το καλύτερο εισιτήριο: την παιδική φαντασία!