Αντώνης Παπαθεοδούλου: Ένας μοναδικός εξερευνητής των λέξεων

Ο Αντώνης Παπαθεοδούλου γεννήθηκε το 1977 στον Πειραιά. Δεν ξέρουμε αν όνειρό του ήταν να γίνει ιππότης, πειρατής ή ταχυδρόμος –ιδιότητες που έδωσε σε μυθοπλαστικούς ήρωές του– πάντως ήταν ένας πολύ αφοσιωμένος πρόσκοπος και… αναγνώστης. Τα παραμύθια που τον μάγευαν όταν ήταν μικρός ήταν πολλά: Από το Παραμύθι με τα χρώματα του Αλέξη Κυριτσόπουλου το οποίο θεωρεί πως καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την αισθητική του σχετικά με το τι σημαίνει καλό παιδικό βιβλίο, έως την 'Aλκη Ζέη, τον Τζάνι Ροντάρι, τον Τζέιμς Κρους και τον Ιούλιο Βερν.

Οι σπουδές του ξεκίνησαν στο τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ εκεί. Η ικανότητά του να σκέφτεται με εικόνες αποδείχτηκε πιο δυνατή και έτσι κατέληξε να σπουδάζει Κινούμενο Σχέδιο με Υπολογιστές την τριετία 1995-1997. Το 2006 αρχίζει να εργάζεται στο χώρο της διαφήμισης και εξερευνά το Κινούμενο Σχέδιο με παραδοσιακές τεχνικές, ολοκληρώνοντας ένα σχετικό θερινό τμήμα στη Βαρκελώνη. Ο Αντώνης Παπαθεοδούλου αγαπά την Ισπανία και τη γλώσσα της, γι’ αυτό και σπούδασε Ισπανική Φιλολογία στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.

Το 1999 κυκλοφορεί το πρώτο του βιβλίο με τίτλο Η Κοκκινοσκουπίτσα. Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά ο Αντώνης Παπαθεοδούλου έχει γράψει περισσότερα από 45 βιβλία και έχει μεταφράσει 29. Και αυτή είναι μάλλον μόνο η αρχή…

Για τον ίδιο, η ιδέα πίσω από κάθε βιβλίο είναι υπόθεση μιας στιγμής: «Το να ανακαλύψω αν υπάρχει λόγος αυτή η ιδέα να γίνει βιβλίο για παιδιά και ποιος είναι αυτός ο λόγος, συνήθως μου παίρνει χρόνια. Το να το γράψω είναι και πάλι υπόθεση μιας στιγμής. Το να φέρω αυτό που έγραψα στην τελική μορφή του πάλι μπορεί να πάρει χρόνια. Γενικά υπάρχει ένα σταμάτα-ξεκίνα στη διαδικασία που δεν το αντέχουν όλες οι ιδέες. Κάποιες –λίγες– τερματίζουν, οι περισσότερες εγκαταλείπουν στη μέση της διαδρομής. Αλλά έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεις τις ιδέες, βάζοντάς τους δύσκολες δοκιμασίες. Το "Οι καλοί κι οι κακοί πειρατές" γράφτηκαν σε μια βδομάδα που με τον γιο μου παίζαμε το ίδιο παιχνίδι ερωταπαντήσεων κάθε βράδυ» έχει δηλώσει.

Τα έργα του μαγεύουν μικρούς και μεγάλους και έτσι το 2011 λαμβάνει το Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου του περιοδικού Διαβάζω και το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου για το βιβλίο Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο (εικονογράφηση: Μυρτώ Δεληβοριά). To 2012 λαμβάνει για δεύτερη συνεχή χρόνια το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου για το βιβλίο Οι καλοί και οι κακοί πειρατές (εικονογράφηση: Ίρις Σαμαρτζή) που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος, και για τον ίδιο τίτλο του απονέμεται το Βραβείο Εικονογραφημένου Βιβλίου του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Το 2015 δέχεται το Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για τον τίτλο Καράβια που ταξίδεψαν τη φαντασία που συνέγραψε με τη Μαρία Αγγελίδου (εικονογράφηση: Χρήστος Κούρτογλου).

Το 2014 ο Αντώνης Παπαθεοδούλου έχει μια πρωτότυπη ιδέα: να δημιουργήσει μια σειρά βιβλίων που να βασίζονται στις αγαπημένες ιστορίες του Ιουλίου Βερν αλλά το κείμενο να απευθύνεται σε παιδιά πρωτοσχολικής ηλικίας και να διαθέτει έντονο το στοιχείο του χιούμορ και της περιπέτειας. Η σειρά ονομάστηκε Μικρά ταξίδια με τη φαντασία του Ιουλίου Βερν και «συνταξιδιώτης» του Αντώνη Παπαθεοδούλου είναι η Ίρις Σαμαρτζή, η οποία κατορθώνει με τα ζωηρά χρώματα και την πολυεπίπεδη εικονογράφησή της να δημιουργήσει το πιο εμβληματικό και παραστατικό περιβάλλον για τις ιστορίες. Η σειρά γνωρίζει τεράστια επιτυχία και ήδη μετρά έξι τίτλους. 

Το 2016 επιφυλάσσει για τον Αντώνη Παπαθεοδούλου και την Ίριδα Σαμαρτζή μια πολύ μεγάλη τιμή αφού γίνονται αποδέκτες του Διεθνούς Βραβείου Compostela για το εικονογραφημένο βιβλίο Una última carta (ελληνική έκδοση: Ένα τελευταίο γράμμα). Αξίζει να σημειωθεί πως η επιλογή του συγκεκριμένου τίτλου έγινε ανάμεσα σε 239 διεθνείς υποψηφιότητες. Την επόμενη χρονιά ο Αντώνης Παπαθεοδούλου βραβεύεται με το Ειδικό Βραβείο Βιβλιοπωλών Public για το εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο Οχ Χταπόδι, λάθος πόδι! σε εικονογράφηση του Πέτρου Μπουλούμπαση (Εκδόσεις Παπαδόπουλος).

(Ο Α.Παπαθεοδούλου και η Ι.Σαμαρτζή στην απονομή του βραβείου Compostela)

Δημιουργικότητα, επιτυχία, βραβεύσεις, αναγνώριση. Ο Αντώνης Παπαθεοδούλου δεν επαναπαύεται στις δάφνες του και, όπως οι αγαπημένοι του εξερευνητές στις ιστορίες τού Ιουλίου Βερν, πάντα αναζητά την επόμενη ιδέα που θα τον κάνει να πιάσει την πένα του και τον πιο πρωτότυπο τρόπο για να παρουσιάσει τα βιβλία του στα παιδιά. Πραγματικά αρκεί μία φορά να βρεθεί κανείς σε παρουσιάσεις του συγγραφέα για να καταλάβει πλήρως γιατί και για τον ίδιο αποτελούν αξέχαστες εμπειρίες. Αφηγήσεις, χειροτεχνίες, κατασκευές origami και μουσικές συνοδεύουν τις παρουσιάσεις των βιβλίων του Αντώνη Παπαθεοδούλου, προκαλώντας πάντα γέλια, αυθόρμητα παιχνίδια και ενθουσιασμό.

Αν κάποια στιγμή τον «έχανε» το παιδικό βιβλίο, θα τον κέρδιζε η ποίηση. Λατρεύει να διαβάζει ελληνική ποίηση, το 2004 είχε εκδώσει μια ποιητική συλλογή, γράφει ακόμα ποιήματα, αλλά προς το παρόν τα αφήνει στα συρτάρια του. Ίσως να αισθάνεται πως δεν είναι ακόμα έτοιμος να δει το όνομά του δίπλα σε εκείνα των ποιητών που θαυμάζει, ίσως η αγάπη για το παιδικό βιβλίο να είναι πιο δυνατή: «Αυτό που με συναρπάζει στο παιδικό βιβλίο είναι η δημιουργική ελευθερία που σου εξασφαλίζει το γεγονός ότι σε μια ιστορία για παιδιά μπορεί να συμβεί και το πιο θεότρελο πράγμα. Και η ικανοποίηση που σου χαρίζει η πίστη ότι γράφοντας για παιδιά μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο. Ότι συμμετέχεις σε μια μυστική, παγκόσμια συνωμοσία δημιουργών, που σκοπό έχει να κάνει σιγά-σιγά, χωρίς οι άλλοι να το καταλάβουν, τον κόσμο πιο δίκαιο, πιο ανοιχτό, πιο όμορφο» έχει δηλώσει σε συνέντευξή του.

(O Αντώνης Παπαθεοδούλου σε παρουσίαση του βιβλίου "Οχ, χταπόδι, λάθος πόδι")

Εκτός από το όραμά του για τη δύναμη που έχει μια ιστορία να σε βάζει στη θέση του άλλου, εκκινώντας έτσι μια διαδικασία ενσυναίσθησης, ο Αντώνης Παπαθεοδούλου έχει και έναν άλλον τρόπο να χρησιμοποιεί το παιδικό βιβλίο για καλό σκοπό, αφού από το 2014 αποτελεί πολύτιμο συνεργάτη της PLAYMOBIL Hellas και διαχρονικό υποστηρικτή του κοινωνικού προγράμματος PLAYMOBIL play & give, έχοντας προσφέρει αφιλοκερδώς τα συλλεκτικά παραμύθια Ο Ιππότης Καλόκαρδος και η Νεράιδα Ελπίδα (2014), Η πιο ωραία δουλειά του κόσμου (2015), Ο Δίας, η Αθηνά και η δύναμη της προσφοράς (2016) και Τα μαγικά του παππού και της γιαγιάς (2017). Παράλληλα, ο Αντώνης Παπαθεοδούλου στηρίζει και άλλους κοινωνικούς σκοπούς και το έργο φορέων και οργανώσεων, μέσα από δράσεις όπου συμμετέχουν ή πρωταγωνιστούν βιβλία του.

Όπως προαναφέρθηκε, τα σχεδόν είκοσι χρόνια εκδοτικής παρουσίας είναι μόνο η αρχή για τον πολυγραφότατο συγγραφέα και ο ίδιος μπορεί να νιώθει πως χρόνο με τον χρόνο είναι μεγαλύτερη η απαίτηση που έχει από τον εαυτό του και η ευθύνη απέναντι στο αναγνωστικό κοινό, ωστόσο, ως άλλος Φιλέας Φογκ, έχει δηλώσει: «Όταν κοιτάζεις πίσω τη διαδρομή, αναγνωρίζεις με αγάπη τα λάθη που σε έκαναν καλύτερο και αισθάνεσαι πολύ, πάρα πολύ τυχερός, για τους συνεργάτες που συνάντησες στον δρόμο και προχωρήσατε παρέα».

Στο άρθρο χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από συνεντεύξεις του Αντώνη Παπαθεοδούλου που δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα Πρώτο Θέμα (13/04/2015), στο site Κόκκινη Αλεπού (12/12/2016) και στο site My Lovable Baby (30/06/2017).